De (on)zin van vochtwerende verf

Wat is vochtwerende verf?

De verf is ontwikkeld om wanden en andere oppervlakken te voorzien van een beschermende coating. De verf dankt haar naam aan haar damp-open karakter dat ervoor zorgt dat vocht sneller uitdroogt. Er bestaat vochtwerende muurverf, vochtwerende gevelverf, vochtwerende betonverf en vochtwerende houtverf. Dit type verf heeft zeker een meerwaarde om vochtproblemen te voorkomen in vochtige ruimtes zoals de keuken, de badkamer, de wasruimte en het toilet. Buitenshuis beschermt de verf tegen vochtplekken zoals regen. De verf wordt ook toegepast om schimmelvorming te voorkomen. Als een muur geen vocht kan vasthouden, daalt de kans om schimmels te ontwikkelen. De muren zijn ook iets beter beschermd tegen stof en vuil en kunnen eenvoudiger worden gereinigd.

Vochtwerende verf heeft een meerwaarde om vochtproblemen te voorkomen in vochtige ruimtes

Unsplash - Vochtwerende verf heeft een meerwaarde om vochtproblemen te voorkomen in vochtige ruimtes

Voor of na, niet tijdens

Vochtwerende verf heeft enkel zin als er geen vochtprobleem aanwezig is. Ofwel breng je het aan vóór er zich een vochtprobleem voordoet of pas nadat een bepaald probleem definitief is opgelost. Manifesteert het probleem zich wél, dan moet de oorzaak worden opgespoord aan de hand van een grondige controle, bij voorkeur door een gespecialiseerde firma. Met behulp van metingen en analyses bepalen zij wat precies aan de basis ligt van het vochtprobleem. Pas dan kan men oordeelkundig gaan bestrijden.

Opstijgend vocht

Berger Paints - Opstijgend vocht

Doorslaand vocht

Unsplash - Doorslaand vocht

Zwarte schimmel

Zwarte schimmel

Salpeter

Salpeter

Veelgemaakte fouten

De oorzaak van het probleem niet achterhalen

als een muur vochtig, komt dat vocht ergens vandaan. Zonder de oorzaak aan te pakken, is correct schilderen een onbegonnen zaak. De meest voorkomende oorzaken van vochtige muren zijn:

1. Optrekkend vocht: opstijgend vocht komt niet zelden voort uit problemen met de fundering van een woning. Wanneer er (te) veel grondvocht aanwezig is en/of er bouwfouten zijn gemaakt, dan is er een reëel risico op opstijgend vocht, aanvankelijk als verborgen gebrek. Poreuze bouwmaterialen zoals bakstenen en mortel kunnen werken als een spons, waardoor vocht zich snel verder verspreidt. Een gebrek aan waterkering - oudere woningen hebben vaak geen waterdichte laag in de fundering – of verouderde of versleten waterkering kan eveneens de oorzaak zijn van vocht.
2. Doorslaand vocht (ook regendoorslag genoemd) is een vaak voorkomend fenomeen bij poreuze muren of beschadigde stenen of voegen in de buitenmuur. Ook spleten in kozijnen of het ontbreken van lekdorpels bij ramen of deuren kunnen de oorzaak zijn van dit probleem. Vooral aan de regenzijde van een woning heeft doorslaand vocht de meeste kans om de woning binnen te dringen. Het vocht verspreidt zich naar de binnenmuren waardoor schade ontstaat. Ook kelders die onder het maaiveld liggen, ondervinden veelal last van de gevolgen van doorslaand vocht. Ook veranderingen van de bodemgesteldheid zoals verzakkingen en/of een andere grondwaterstand) kunnen dit probleem veroorzaken. Doordat het vocht via de buitenmuur het huis binnendringt, ontstaat er een vochtbrug waardoor het vocht tot de binnenmuren kan doordringen. De hoge luchtvochtigheid veroorzaakt schimmelvorming, zoutuitbloei/zoutkringen en verspreidt een onaangename lucht. Door salpetervorming ontstaat ook schade aan het onderliggende pleisterwerk. Salpeter, ook steenzout of muurzout genoemd, is een witte poederachtige aanslag op beton, betonblokken of (bak)stenen. Dat komt dat vochtige zouten in contact met lucht, veel water verliezen en een poeder vormen (kaliumnitraat) genoemd. Salpeter op muren wijst altijd op de aanwezigheid van vocht. Salpeter herken je niet alleen aan de witte of grijze aanslag, maar ook aan groeiende vochtplekken, afbladderende verf en loslatend behang. Onder de vlekken/aanslag heeft salpeterzuur zich doorgaans al veel verder verspreid over de muren. Daar trekt het steeds meer vocht aan waardoor de schade zich langzaam maar zeker verder uitbreidt.
3. Condensatievocht ontstaat wanneer warme, vochtige lucht in contact komt met koudere oppervlakken. Hierdoor koelt de lucht af, waardoor waterdamp condenseert tot kleine druppeltjes water. Dat kan zich overal voordoen waar er temperatuurverschillen zijn. Een van de meest voorkomende plaatsen is op en rond ramen, vooral bij enkele beglazing. De koude buitenlucht koelt het glas af, waardoor de warme lucht binnenshuis condenseert. Een andere plaats is in de badkamer. Warme douches en baden zorgen voor een hoge luchtvochtigheid, en die vochtige lucht zorgt voor condensatie op muren, koude tegels en spiegels. Daarnaast kan condensatie optreden in de keuken, vooral tijdens het koken wanneer er veel stoom vrijkomt. Een andere plek zijn onverwarmde ruimtes zoals kelders en zolders. Deze ruimtes hebben vaak een lagere temperatuur, wat leidt tot condensatie op de binnenmuur en vloer wanneer ze in contact komen met warmere lucht van andere delen van het huis. De belangrijkste oorzaak van condens in huis is een slechte ventilatie. Zonder voldoende luchtcirculatie blijft vochtige lucht hangen en condenseert op koude oppervlakken. Daarnaast dragen structurele problemen bij aan condensatievocht. Slechte isolatie en koudebruggen zorgen ervoor dat warmte ontsnapt en koude lucht binnendringt, met condensatie als gevolg.
4. Lekken: veel waterleidingen zijn in muren of vloeren ingewerkt; Een lekkage wordt dan ook pas na verloop van tijd opgemerkt. Kenmerken van waterlekkage zijn vocht- en schimmelplekken op, muren, vloeren of plafonds. Ook een hogere factuur van het waterbedrijf kan wijzen op een waterleidinglek. Omdat de plaats van een waterlek soms moeilijk te bepalen is, valt het aan te raden een lekdetectie uit te laten voeren door een gespecialiseerde firma.

Meerdere oorzaken kunnen elkaar versterken

Vochtige muren herstellen begint bij het achterhalen van de vochtbron. Helaas stopt men vaak met zoeken wanneer één bron wordt ontdekt. De juiste oplossing voor één probleem kan nooit een succes worden als er nog een tweede of derde probleem is. Woningen die last hebben van opstijgend of doorslaand vocht hebben bijvoorbeeld ook dikwijls te maken met condensatie van leefvocht.

Niet de juiste vochtbestrijdingsmethode kiezen

Zoals eerder gezegd moet een analyse alle oorzaken blootleggen. Verschillende oplossingen vergen evenwel verschillende oplossingen. Enkele voorbeelden zijn:

• Optrekkend vocht: injecteren, onderkappen
• Doorslaand vocht: impregneren
• Condensatie van leefvocht: ventilatieroosters, mechanische ventilatie, verwarmen van koude oppervlakten
• Lekkage: lekdetectie en herstel lekkage

Te snel resultaten verwachten

Wanneer muren erg vochtig zijn (= vochtpercentages hoger dan 40%) is het aan te raden om na herstelling één maand per cm muurdikte te wachten om het vocht volledig te laten verdampen. In de meeste gevallen duurt het acht tot twaalf maanden alvorens er verder kan gewerkt worden met de afwerking.

Check altijd de muurvochtigheid met een vochtmeter

Check altijd de muurvochtigheid met een vochtmeter

Wanneer en hoe aanbrengen?

Vochtwerende verf toepassen mag dus ook enkel en alleen op droge oppervlakken. Gebeurt dit na het verdwijnen van een vochtprobleem, hou dan rekening met een ruime wachttijd, afhankelijk van de dikte van de muur (zie hierboven). Ook na die wachttijd is het aan te raden de droogheid van de muur te (laten) testen. Over het algemeen volstaan twee lagen verf voor voldoende dekking. Drie lagen kan noodzakelijk zijn, maar dat is eerder uitzondering dan regel.