Kennis van technische eigenschappen is essentieel voor het eindresultaat

Potlife – cruciaal bij 2-componentensystemen

Bij 2K-verf is potlife de maximale tijd tussen het mengen van hars en verharder en het moment waarop het product onbruikbaar wordt. Zodra de reactie start, neemt de viscositeit toe en komt het uithardingsproces op gang. Typische potlife: 30 min tot 4 uur, afhankelijk van product, temperatuur en mengverhouding.

Belangrijke aandachtspunten:

• Potlife geldt alleen voor het gemengde, nog niet verwerkte product.
• Hoge temperatuur en grote mengvolumes verkorten potlife aanzienlijk.
• Product buiten potlife mag nooit verwerkt worden.

Open tijd – werkbaarheid ná applicatie

De open tijd is het tijdsvenster na applicatie waarin de verf nog nat is en kan worden gecorrigeerd. Een te korte open tijd veroorzaakt aanzetten, zichtbare overlappingen en verlies van vloei.

Factoren die open tijd beïnvloeden:

• Langer bij: lagere temperatuur, hogere RV, trager drogende verven
• Korter bij: wind, warme ruimtes, absorberende ondergronden, dikke lagen

Droogfasen

Wanneer een verflaag wordt aangebracht, doorloopt deze een reeks fysische en chemische processen. Kennis van deze fasen is essentieel om te bepalen wanneer je kunt overschilderen, schuren, afplakken of het oppervlak kunt belasten.

1. Stofdroog (stofvrij): in deze fase is de verf zodanig opgedroogd aan het oppervlak dat stofdeeltjes niet meer blijven kleven. De film is nog zacht en kwetsbaar, maar de oppervlaktetack is weg. Wanneer een verf stofdroog is herken je door licht met de rug van je hand over het oppervlak te gaan en er geen stofafdruk achterblijft. Het oppervlak oogt mat of minder glanzend (bij watergedragen systemen). Een verf die te snel stofdroog wordt, kan een te korte open tijd hebben met risico op aanzetten en baanvorming.
2. Kleefvrij (handdroog / touch dry): de verf voelt droog aan en kleeft niet meer wanneer je het aanraakt, maar is nog niet mechanisch sterk. De verflaag is kleefvrij wanneer een lichte aanraking laat geen vingerafdruk achter. Druk uitoefenen kan evenwel nog steeds blijvende markeringen geven. De kleefvrije fase is het ideale moment om stofgevoelige ruimtes te betreden of ventilatie te verhogen. De ondergrond is wel nog niet geschikt om te schuren of af te plakken.
3. Schuurbaar / afplakbaar: de verf is voldoende doorgehard om licht te kunnen schuren of om maskeertape te verdragen zonder beschadiging. Deze fase is cruciaal voor lakopbouw in meerdere lagen. Bij schuren vormt de verf in deze fase poeder; als de laag rult of smeert, is de ondergrond nog niet ver genoeg om verder te gaan. Tape kan eventueel voorzichtig geplaatst en verwijderd worden zonder de verflaag te beschadigen. Te vroeg schuren leidt tot vollopen van schuurpapier, doffe plekken, beschadiging van de film. Te vroeg afplakken verhoogt de kans op lijmimprint of het lostrekken van de film bij verwijderen.
4. Overschilderbaar: in deze fase kan een nieuwe verflaag aangebracht worden zonder risico op hechtingsproblemen, rimpelen of opweken van de onderlaag of glansverschillen. Te vroeg overschilderen zorgt voor oplosmiddelinsluiting, wat leidt tot doffe plekken of een vertraagde uitharding. Te laat overschilderen (bij lakken) kan leiden tot onvoldoende hechting met matte vlekken, zakkers of afbladdering tot gevolg. Elke verfsoort heeft zijn eigen overschildervenster (zie verder).
5. Volledig uitgehard (mechanisch/chemisch belastbaar): de verf is niet alleen droog, maar ook uitgehard, wat betekent dat alle chemische processen (oxidatie, polymerisatie, crosslinking) voltooid zijn. De verf is hard, krasbestendig en chemisch stabiel. Er zijn geen risico’s meer op afdrukken door meubels, tape of rubber. Ook deze (eind)fase is belangrijk, omdat te vroeg belasten kan leiden tot blijvende afdrukken, glansverlies of doffe plekken.

Droogtijden per verfsoort (20°C, 65% RV – indicatief)

Acryl / waterbasis

• Stofdroog: 1–2 uur
• Overschilderbaar: 4–6u tot 18u
• Volledig uitgehard: 7–14 dagen

Alkyd / solventbasis

• Stofdroog: 2–8 uur
• Overschilderbaar: 8–24 uur
• Volledig uitgehard: 1–4 weken

Grondverf (waterbasis)

• Stofdroog: 1–3 uur
• Overschilderbaar: 4–6 uur
• Volledig uitgehard: 7–14 dagen

Grondverf (solventbasis)

• Stofdroog: 8–16 uur
• Overschilderbaar: 16–24 uur
• Volledig uitgehard: 7–14 dagen

Muurverf

• Stofdroog: 2–4 uur
• Overschilderbaar: 4–6 uur
• Volledig uitgehard: ± 1 week

Epoxy (2K)

• Stofdroog: 4–8 uur
• Overschilderbaar: 12–24 uur
• Volledig uitgehard: 5–30 dagen

PU-verf (2K):

• Stofdroog: 1–2 uur
• Overschilderbaar: 6–12 uur
• Volledig uitgehard: 7–10 dagen

Beits

• Stofdroog: 1–2 uur
• Overschilderbaar: 4–6 uur
• Volledig uitgehard: ± 3 dagen

Olie

• Stofdroog: 6–12 uur
• Overschilderbaar: 24 uur
• Volledig uitgehard: ± 1 week

Krijtverf

• Stofdroog: 30 min
• Overschilderbaar: 12 uur
• Volledig uitgehard: ± 12 uur

Kalkverf

• Stofdroog: direct
• Overschilderbaar: 12 uur
• Volledig uitgehard: ± 12 uur

 

Bepalende omgevingsfactoren

• Temperatuur: ideaal 15–25°C
• RV: onder 85%
• Ventilatie: noodzakelijk
• Laagdikte: dunne lagen drogen sneller
• Ondergrond: zuiging en temperatuur bepalen droging

Praktische tips

• Plan je werk binnen de potlife
• Let op open tijd bij grote vlakken
• Controleer laagdikte
• Gebruik geen vervallen producten
• Houd temperatuur en RV in de gaten